Özhaber Gazetesi

ZİLE MÜZESİ ÜZERİNE
Yıllardır Zile etnoğrafya müzesinin açılacağını duyar, bu habere sevinir ama hep sükutu hayale uğrardım. Zile’de müzelik nice küpün küpeciğin toplanıp kamyon kamyon götürülüşüne bakar içim yanardı. Nihayet facebouk paylaşımlarında Zile Müzesi dizaynının son aşamaya geldiğini görünce Zile adına çok sevindim. Başta Zile Belediye Başkanımız sayın Şükrü Sargın olmak üzere, Kültür Müdürü Necmettin Eryılmaz ve Müze oluşumu için çaba gösteren önceki belediye başkanlarımızla tüm emeği geçenleri yürekten kutlarım. Zile Etnoğrafya Müzesi’nde bir köşenin 16 Yüzyılda yaşamış Muharrem Efendi (Muallim Dede)’nin ağabeyi Şemsî ile başlayıp, 18. Yüzyılda yaşamış; Hüseyin’im eydür kemal isterler Ne rızk isterler ne mal isterler Sorgu sual var diye amel isterler Varınca Zile’de kabir yerine diyen Âşık Hüseyin’den, 18. Yüzyıl âşıklarından; Niçin beğenmezsin şehri Zile’yi Şeyh Ethem Çelebi burada yatmaz mı Velilerin hocasının ulusu Koca Kayser Sultan burada yatmaz mı diyen Seyid Derviş’ten, 18. Yüzyılın usta âşığı; Varlığını verse ağalar beyler Yine yarin bir telinden vaz geçmem diyen Kul Yusuf’tan, 18. Yüzyıl sonu, 19. Yüzyıl başında yaşamış ve mezar taşında: Ben garip başım garip Sılada eşim garip Ölsem mezara girsem Mezarda taşım garip yazan ve: Tâlibî’yim kurtulmadım çileden Mültezimler öşür alır kileden En doğrusu kaçmak imiş Zile’den Hiç gelmemek nurun âlâ nur imiş yeri geldiğinde düzen eleştirisi yapan Tâlibî’nin, Dediler mevlidin olur nereden Dedim ki aslımız olur Zile’den Dediler Tâlibî n’oldu oradan Dedim bir Fâtiha ihsan İstanbul diyerek ustası Tâlibî’nin vefatını İstanbul âşıklar kahvesinde doğaçlama söylediği bir destanla duyuran ve: Sağ olur da ben Zile’ye varırsam Kömür gözlüm mah cemalin görürsem Bunca yıllık ah ü zârım alırsam Artar ömür imanımız yeniler biçiminde özgün deyişleri olan Zileli Fedaî’nin; Düştü nasibimiz gurbet ellere Gözle yollarımı yar dertli dertli gibi türkü formunda deyişleriyle 19. Yüzyılın usta âşığı Zileli Sıtkı’dan, 18.Yüzyıl sonu ile 19. Yüzyıl başlarında yaşayan ve; Dostum beni niçin zarıncıdırsın Verdiğim ikrardan dönen değilim Senden başkasına meyil vermedim Uçup daldan dala konan değilim biçiminde türkü formunda deyişleri olan Zileli Ârifî’nin, Sadık Doğanay’ın dedesi olup; Gökyüzünde turnaların sesi var Eşinden ayrılmış yaz havası var Şu garip gönlünüm bir davası var Turnam böyle niyetiniz neredir diyen 1841-1921 yılları arasında yaşamış Kemterî’den, 1882-1942 yılları arasında Zile’nin Çiftlik köyünde yaşayıp; Pazarlık eylersen ustayla eyle Dükkânı boş çürük hanı ne eylersin Eylersen iyinin methini eyle Çerçinin sattığı pulu neylersin biçiminde olgun söyleyişleri olan Nurettin Seyfi ve 1835-1912 yılları arasında yaşamış Zile’nin en tanınmış âşıklarından olup Zileli âşıklar içinde Türk Halk Şiirine en kalıcı mührünü vuran; Kadir mevlam hikmetinden sorulmaz Kimi kullarını azîz eyledin Kiminin sözleri zehirden acı Kimini şekerden lezîz eyledin biçimindeki söyleyişlerle adı belleklerde kalan Erzurumlu Emrah çırağı Ceyhunî’nin, Yaşamının büyük bir bölümünü Maşatova’da geçiren; Zefil Necmî dünya bana dar oldu Mâsivâ elinden işim zor oldu Feryâd u figânım âh ü zâr oldu Saz oldu vücudum tel ne ilâzım biçimindeki deyişleriyle Zefil Necmî den ve sazıyla, sözüyle Zile’nin iftihar kaynağı Sadık Doğanay’ın; Bu ilimin yazanıyım Bozuk değil düzeniyim Ben halkımın ozanıyım Şu Zile’nin ellerinde dini sohbet biçiminde birer dörtlüğünün yanı sıra, en azından Seferoğlu, Çakerî, Raşid, Sofoğlu, Âşık Mümin, Sezaî, İsmail, Şermî, Ali, Fehmi, Kâmil, Gulam Haydar, Fikri, Sırrı Baba, Rıfat, Hulusî, Remzî, Hubî, Recaî, Zikriye, ÂşıkFânî, Talat, Ahmet Hürremî, Vâsıf, Sabrî, Sadık, Mevcî, Katibî, Büryan Ana, İbrahim, Fevzî, Hamdî, Sûzî, Dabak Hürremî, Lütfî, Sefil Ednâ, âşık Kul Aşur, Sadık Karadağ, Lütfi Gerçek, Hüseyin Ceylan, Âşık Otman, Nuri Gulamî, İskânî, Nevruz Bacı, Rıza Hasgül, Kaynarî, Remzanî, Fakir Köroğlu, Eminî Düştü, Söylerî,Haydar Güpür, Âşık Aydın Ali, Ferruzî ve Cemal Çelebi’nin sadece adlarının yazılarak 16. Yüzyıldan günümüze âşıklık geleneğini sürdüren saz ve söz ustalarına vefa borcumuzu ödemiş olur, sanata saygı ve sevgimizi kanıtlamış oluruz düşüncesindeyim. Bir toplantıda belediye başkanımız sayın Şükrü Sargın’a verdiğim sözü yerine getirip, Kirampalı Davulcuoğlu Bin Memed tarafından tutulan ve üzerinde “Padişah fermanı gelse bu defteri kimseye vermem” ifadesi olan orijinal cöngü müzeye hediye edeceğim.